Dit rapport behandelt de houding van de Nigerese autoriteiten ten opzichte van hun onderdanen die terugkeren nadat ze het land illegaal hebben verlaten en/of in België een verzoek om internationale bescherming (VIB) hebben ingediend en/of daar hebben verbleven. Het bestrijkt de periode van januari 2016 tot eind mei 2022. Cedoca sloot het onderzoek op 17 juni 2022 af.
Terugkeer naar het land van herkomst moet worden overwogen wanneer de vreemdeling niet langer voldoet aan de voorwaarden voor verblijf in België. Deze terugkeer kan vrijwillig of gedwongen zijn.
Niger is zowel een herkomst-, doorreis- als gastland voor migranten en mensen op de vlucht. Migratie is over het algemeen geen echt prioritair thema in de Belgisch-Nigerese betrekkingen en de dialoog over migratie wordt voornamelijk op EU-niveau gehouden.
Sinds 2015 is er sprake van een groeiende dialoog tussen de EU en Niger bedoeld om oplossingen te vinden voor de diepere oorzaken van irreguliere mobiliteit. De samenwerking tussen de EU en Niger richt zich op een aantal strategische assen, vastegelegd op de top in Valletta in november 2015, waaronder nauwere samenwerking op het gebied van grensbeheer en de strijd tegen illegal migratie. Terugkeer van Nigerezen is slechts een klein aspect van het partnerschap op migratie tussen de EU en Niger.
USDOS geeft in haar jaarrapport voor 2021 aan dat geeft verder aan dat de Nigerese regering samenwerkt met UNHCR en andere humanitaire organisaties bij het bieden van bescherming en hulp aan ontheemden, vluchtelingen en terugkerende asielzoekers.
Het Wetboek van Strafrecht maakt geen melding van illegaal vertrek, verblijf in het buitenland of een asielaanvraag als aanleiding tot strafmaatregelen.
Volgens cijfergegevens van de DVZ zijn sinds 2016 acht Nigerezen gedwongen teruggekeerd naar Niger, waarvan vier in 2017, drie in 2018 en een in 2020. De IOM deelt mee dat er sinds 2016 (tot april 2022) 50 Nigerezen vrijwillig teruggekeerd zijn via het terugkeerprogramma van de IOM.
De geraadpleegde bronnen geven aan geen weet hebben van specifieke controles door de aanwezige autoriteiten op de luchthaven in Niamey bij Nigerezen die terugkeren naar Niger na een illegal vertrek, een verblijf in het buitenland of een asielaanvraag in het buitenland. Mensenrechtenorganisaties maken geen melding van problemen voor terugkeerders. Ook de gecontacteerde organisaties hebben geen weet van problemen met de nationale autoriteiten na terugkeer.
Beleid
Het beleid dat de commissaris-generaal voert, is gestoeld op een grondige analyse van nauwkeurige en actuele informatie over de algemene situatie in het land van oorsprong. Die informatie wordt op professionele manier verzameld uit verschillende objectieve bronnen, waaronder het EASO, het UNHCR, relevante internationale mensenrechtenorganisaties, niet-gouvernementele organisaties, vakliteratuur en berichtgeving in de media. Bij het bepalen van zijn beleid baseert de commissaris-generaal zich derhalve niet alleen op de op deze website gepubliceerde COI Focussen opgesteld door Cedoca, dewelke slechts één aspect van de algemene situatie in het land van herkomst behandelen.
Uit het gegeven dat een COI Focus gedateerd zou zijn, kan bijgevolg niet worden afgeleid dat het beleid dat de commissaris-generaal voert niet langer actueel zou zijn.
Bij het beoordelen van een asielaanvraag houdt de commissaris-generaal niet alleen rekening met de feitelijke situatie zoals zij zich voordoet in het land van oorsprong op het ogenblik van zijn beslissing, maar ook met de individuele situatie en persoonlijke omstandigheden van de asielzoeker. Elke asielaanvraag wordt individueel onderzocht. Een asielzoeker moet op een voldoende concrete manier aantonen dat hij een gegronde vrees voor vervolging of een persoonlijk risico op ernstige schade loopt. Hij kan dus niet louter verwijzen naar de algemene omstandigheden in zijn land, maar moet ook concrete, geloofwaardige en op zijn persoon betrokken feiten aanbrengen.
Voor dit land is geen beleidsnota beschikbaar op de website.